Flapper Girl

Betty Boops vriendje heette Bimbo. Hij was een hond (en werd daarom uiteindelijk verbannen uit de filmpjes). Bimbo is een vreemde naam voor een hond (of een vriendje) als je uitgaat van het hedendaags Amerikaans. Bimbo wordt tegenwoordig gebruikt om sexy maar leeghoofdige vrouwen mee aan te duiden. Wie ooit (al was het maar) één aflevering van Married with Children heeft gezien, heeft het woord gehoord in die betekenis. Kelly Bundy is een Bimbo. In die betekenis (ik heb het opgezocht) wordt het woord al sinds begin twintigste eeuw gebruikt. Dus de Fleischer Studios kenden het woord ook in die betekenis. Waarom dan werd die hond zo genoemd? Heel bewust, want in eerste instantie heette hij gewoon 'Fitz'. Bimbo komt uit het Italiaans, het is een soort afkorting van Bambino, een term of endearment. Het eindigt op een -o en duidt dus een mannelijk kind aan. Dat zou dan weer beter bij Betty's hond, dan wel grote liefde passen. Het vrouwelijke equivalent is Bimba. Niet geheel toevallig kwam ik een lijst met slang-woorden uit de jaren twintig van de vorige eeuw tegen. Naast veel andere woorden die ook nu nog in gebruik zijn, stond er het woord 'Bimbo' en het betekent: tough guy. Een vreemde wisseling in betekenis, zou je zeggen. Maar als je bedenkt dat het woord vooral in de Flapper-scene gebruikt werd, wordt het duidelijker.

Flappers zijn volgens de Nederlandse Wikipedia 'een nieuwe generatie' zelfbewuste vrouwen, die hun haren kort knipten, naar jazz luisterden en minachtend deden over dat wat toentertijd als acceptabel en gangbaar gedrag werd gezien. Bekende Flapper Girls waren o.a. Clara Bow en Helen Kane (zie het blog Helen Kane vs Betty Boop et al). Betty Boop was een Flapper, Olive Oyl was een Flapper en volgens sommigen kon zelf Minnie Mouse in die categorie gerangschikt worden. Hun hoogtijdagen vielen in het interbellum, die vreemde, maar waarschijnlijk best gelukkige periode tussen de wereldoorlogen. Of, preciezer, tussen de eerste Wereldoorlog en de Crash van 1929. In de USA heet die periode ook wel The Roaring Twenties of The Jazz Age. In Groot Brittanië zie je iets vergelijkbaars en in Duitsland is er sprake van de 'Goldenen Zwanziger' en de 'neue Frauen'. In Frankrijk zijn er de Garconettes. In Japan is er in die tijd sprake van de Moga, een afkorting van (モダンガール) modan gaaru, Modern Girls.

Er was iets loos in de wereld, en dan vooral bij de vrouwen. Het was niet de eerste feministische golf, die was er (ruwweg) een decennium eerder, maar er was sprake van een nieuw en vrij speels zelfbewustzijn bij vrouwen. De suffragettes uit die eerste feministische golf waren vaak vrij negatief over de Flappers (en soortgenoten): leeghoofdig, op zoek naar lol in hun leven, oppervlakkig en ga zo maar door. Niet vreemd. De ene generatie bereikt iets. De volgende gaat ervan uit dat het bereikte normaal is en bouwt er frivool op voort. De oudere generatie mist bij de jongeren de ernst die nodig was om te bereiken wat nodig was. De nieuwe generatie kijkt enigszins meewarig om naar het gebrek aan lol in het leven van de oudjes. De invulling van de verworvenheden door de jonkies is altijd anders dan wat de ouderen zich hadden voorgesteld.

Maar goed, die verschrikkelijke Eerste Wereldoorlog was afgelopen, veel vrouwen hadden kennisgemaakt met werk buitenshuis, met een verregaande zelfstandigheid, met een manloos leven. En in veel westerse landen was het vrouwenkiesrecht een feit geworden. Kortom, het werk was gedaan, nu mocht er weer geleefd en gefeest worden. Bij dit alles moeten we natuurlijk wel bedenken dat deze veranderingen vooral golden voor de beter gesitueerden. Op tv zijn in de afgelopen jaren veel vooral Engelse dramaseries geweest, waarin deze ontwikkelingen een grote rol speelden.

Het woord Flapper komt dan ook uit Engeland. Levendige jonge meiden van rond de vijftien werden er in eerste instantie mee bedoeld. En zoals dat gaat met dat soort woorden, kreeg het al gauw ook een negatieve connotatie: (jonge) prostituee. Het waren meiden die hun entree in de maatschappij nog niet hadden gemaakt en die hun haar nog los, of in paardenstaart droegen. Onder invloed van de sociale ontwikkelingen tijdens en direct na de Eerste Wereldoorlog ontstond de betekenis die ook nu nog aan het woord kleeft: Jonge vrouwen in korte rokken, met een bob-kapsel die naar jazz luisterden en een afkeer lieten zien van de tot dan toe geaccepteerde sociale normen. Ze rookten, ze dronken, ze reden auto, gebruikten veel make up en hielden zich niet aan de Victoriaanse normen wat betreft seksualiteit. Ze waren zelfstandig en zelfbewust. En ze dansten de Charleston, de Shimmy en de Black Bottom.

Lees hier verder