House of the Rising Sun

Ooit heb ik ergens genoteerd dat ik nooit een blog over The House of the Rising Sun zou schrijven. Ik had daar toen twee argumenten voor. Het eerste klopt nog steeds: er is zo ontstellend veel over dat nummer geschreven dat een kleine bijdrage van mijn kant niks zou toevoegen. Het tweede argument was dat ik het gewoon geen goed nummer vond. En dat vind ik het nog steeds niet echt. Maar ik heb inmiddels wel een aantal versies gehoord die erg de moeite waard zijn. Toen ik het lied voor het eerst hoorde, was dat in de versie van The Animals. De oude, de originele samenstelling van die band: Burdon, Price, Valentine, Chandler, Steel. Ze hadden het nummer opgenomen op 18 mei 1964, op mijn tiende verjaardag, maar dat zal toeval zijn geweest. Wanneer ik het nummer voor het eerst hoorde, weet ik niet meer. Volgens mij heb ik het wel nog staan air-gitaren met mijn vrienden L. en J. Maar toen zat ik al op de middelbare school. Maar het zou ook kunnen dat ik dat in mijn persoonlijke muziekgeschiedenis 'hineininterpretiere'.  We air-gitaarden volgens mij vooral ten huize van J. en J. was vooral een fan van The Golden Earrings (later, en nu nog bekend als Golden Earring). The Animals en veel andere Burdon-muziek heb ik via L. leren kennen. Ik weet dat ik The House of the Rising Sun kende, voordat ik de LP had. En ik weet dat ik toen al wist dat er andere versies van het nummer bestonden. Dylan en Baez had ik toen al kunnen noemen. Er bestaan intussen honderden versies, al was het maar omdat het akkoordenschema zo eenvoudig is dat iedere malloot het wel op gitaar kan spelen (zoals ik jaren later uit eigen ervaring heb geleerd).

De versie van The Animals is natuurlijk de bekendste. Vraag 'The Animals?' en het antwoord is 'House of the Rising Sun'. Vraag 'House of the Rising Sun' en het antwoord is 'The Animals'. Zoiets is altijd een beetje jammer. Want zowel nummer als band verdienen beter.

Geschiedenis

Het verhaal van het lied speelt zich af in New Orleans. Dat is niet moeilijk te raden, want de openingszin is: There is a house in New Orleans, they call the Rising Sun. Er bestaan talloze varianten van de tekst, maar het is altijd het levensverhaal van een jongen of een meisje met een arme moeder en een drinkende en gokkende vader. Het wordt nooit een echt succesverhaal, de hoofdpersoon wordt gokker, drinker of prostituee en het einde behelst steeds een terugkeer naar het Huis van de Rijzende Zon om aldaar de cirkel rond te maken en (soms) te sterven. Verder zit er altijd een waarschuwing in voor komende generaties. Oh, mother tell your children, not to do what I have done. En terwijl die waarschuwing gezongen wordt, weet je al dat ze niet zal baten. Er zullen altijd weer nieuwe bezoekers zijn aan The House of the Rising Sun. De oudst bekende opname van het lied is volgens sommigen het hier onder geplaatste nummer van Texas Alexander uit 1928. Het nummer heet hier Rising Sun Blues en het wijkt qua tekst en melodie flink af van later bekend geworden versies. Volgens anderen gaat het hierbij dan ook om een geheel ander nummer.

De titel

De Engelstalige Wikipedia noemt Clarence "Tom" Ashley en Gwen Foster, als eersten waarvan bekend is, dat ze het nummer hebben opgenomen (1934, volgens Youtube 1933). De verdere herkomst van het lied is onduidelijk al denkt men dat het lied net als The Unfortunate Rake uit Engeland stamt. Misschien refereert de titel zelfs aan een pub in London die een rol speelt in het boek Black Beauty van Anna Sewell uit 1877. Leuk maar geheel ongerelateerd weetje  bij Black Beauty (met als ondertitel: The Autobiography of a Horse) is dat het boek verboden werd door het Zuid-Afrikaanse apartheidsregime. Dit deden ze niet omdat ze vonden dat een paard geen autobiografie zou kunnen schrijven, maar vanwege de titel. Black Beauty, dat zou de mensen maar op verkeerde ideeën brengen.

Volgens velen verwijst de titel van de Amerikaanse versie naar een bordeel in New Orleans dat gedreven werd door Madam Marianne LeSoleil Levant. Waarbij aangetekend moet worden dat Rising Sun in Engeland en de VS blijkbaar een gangbare (bedekte) term was voor een bordeel. Maar het zou ook kunnen verwijzen naar het Rising Sun Hotel dat eerder in het French Quarter had gestaan en waarin hoogstwaarschijnlijk ook een bordeel gevestigd was. Dit hotel brandde in 1822 af. Documenten- en archeologisch onderzoek uit 2005 lijken het verhaal te bevestigen: er werd een advertentie gevonden waarin met eufemistische woorden op prostitutie werd toegespeeld. En op de site werden bij de opgraving ongewoon veel potten rouge en cosmetica gevonden. Een derde verklaring is een vrouwengevangenis in de buurt van New Orleans die in het midden van zijn gevel een rond raam had dat door de bewoners Rising Sun werd genoemd.

GeorgiaTurner

Folk-kenner en -geschiedschrijver Alan Lomax trok in de dertiger jaren door de VS en nam o.a. een aantal versies van House of the Rising Sun op. Volgens hem is de basistekst van het lied afkomstig van folksinger Georgia Turner die hij in 1937 opnam.  

De melodie deed hem dan weer denken aan een traditionele Engelse ballad: Matty Groves, een lied dat velen van ons kennen in de uitvoering van Fairport Convention (met Sandy Denny) of misschien wel die van Tom Waits. Aan dit nummer zal ik op een andere plek aandacht besteden.

Voor en na The Animals

Vlak voordat The Animals het lied (in 1964) opnamen was het ook al opgenomen door Joan Baez (1960), Miriam Makeba (1960). In 1961 nam Bob Dylan het op, waarbij hij zich baseerde op de versie Dave Van Ronk, die deze op dat moment echter nog niet had opgenomen. Dat deed hij wel in 1964. De eerste keer dat The Animals het lied hoorden, was het in de uitvoering van Nina Simone (1962). En dat kan natuurlijk nooit een slechte introductie zijn. Maar volgens de Engelstalige Wikipedia verwees Eric Burdon voor zijn eerste kennismaking met het lied naar Newcastle waar The Animals vandaan kwamen en waar hij de engelse folksinger Johnny Handle hoorde. (Van hem heb ik jammer genoeg geen opname van het lied kunnen vinden.)

Ik denk dat we het maar op dit verhaal moeten houden, want anders moeten we ook nog eens gaan uitzoeken op welke versie van Nina Simone de Animals zich zouden hebben gebaseerd. Hieronder een hele mooie uitvoering, maar luister vooral ook naar de slow version

De Animals gebruikten het lied als afsluiting van hun set tijdens een tour die ze maakten met Chuck Berry. Het viel goed in de smaak bij zowel de muzikanten als het publiek en het werd dan ook al gauw opgenomen. En snel: de hele procedure van het opnemen nam vijftien minuten in beslag. In Engeland kwam het lied alleen als single uit, nooit op een album. Dat gebeurde alleen in de VS. Zo'n Amerikaans album heb ik dus nog ergens in mijn kast staan. Het werd in beide landen (en in grote delen van Europa) een stevige hit. En ook in later jaren werd er nog flink geld aan verdiend. Dat wil zeggen: Alan Price verdiende er geld aan, de overige Animals niet. Op de etiketten van single en album was namelijk geen plaats voor de namen van alle Animals. Voor het gemak schreven ze hun versie dus maar toe aan Alan Price (omdat zijn voornaam met een A begon).



Bob Dylan overigens, die het nummer van de hierboven opgevoerde Dave Van Ronk gebruikte, kwam door de uitvoering van de Animals op het idee dat zijn eigen muziek ook wel eens elektrisch versterkt zou kunnen worden. Bij elk optreden in Newcastle schijnt hij daaraan te herinneren door het nummer , dat hij verder niet meer op zijn repertoire heeft, uit te voeren.

Hieronder een optreden in 2007.

Frijid Pink

In 1969 werd House of the Rising Sun nog een keer een nummer-1 hit. Nu in de hardere uitvoering van de Detroitse blues-rock band met psychedelische dan wel protopunk invloeden Frijid Pink. Zij schakelen weer etrug naar de 4/4 maat uitvoering zoals die van Dave van Ronk. (The Animals speelden in 6/8).

Dolly Parton

In 1981 deed ook Dolly Parton een duit in het zakje: ze maakte de tekst wat seksueel explicieter. Verder stelt haar uitvoering niet veel voor.

My father he was a gambler                                                              Mother died when I was young                                                              And I've worked since then to pleasure the men                                At the house of the Rising Sun

Five Finger Death Punch

In 2013 bracht de heavy metal band Five Finger Death Punch zijn eigen uitvoering uit. (Zie filmpje hiernaast.) Ze hebben de naam New Orleans vervangen door Sin City. De bassen zijn wat zwaarder aangezet, de drum mitrailleert wat meer, maar ach, geweldig vind ik het toch niet. En het clipje, nou ja. Maar ik durf er niet te veel over te zeggen, want tja, je weet maar nooit met die heavy-metallers :).

In de commentaren onder de video staat in ieder geval het volgende:

I went and listened to the animals version, and to be honest its a pile of shit, and i'm kinda glad 5FDP did their cover, cus it put a good VOICE with good lyrics. I think the main reason people say the animals version is better because

1- they are really old and don't like modern music/remakes                 2- they just want to shit on 5FDP cus they be haters and like shitty ass music.

Gezien mijn leeftijd zou ik in categorie 1 moeten vallen.  


Meer versies

Op de volgende pagina plaats ik meer versies.Sommige omdat ze goed zijn, sommige omdat ze slecht zijn. Ik laat het aan de lezer over  te beslissen welke cover bij welke categorie hoort.

Naar volgende pagina.