Wesley Morse: Bazooka Joe & Tijuana Bibles
Laat ik eerst het ontstaan van dit blog eens beschrijven. Ik las in de Volkskrant een aantal delen van de reeks De Geschiedenis van de Nederlandse popcultuur in 100 voorwerpen. Een mooie reeks gebaseerd op het format van een nog mooiere reeks podcasts (althans zo leerde ik ze kennen) samengesteld door de toenmalige directeur van het British Museum Neil MacGregor: A History of the World in 100 Objects (als radioshow op BBC Radio 4 in 2010). Wanneer ik die podcasts ontdekte, weet ik niet meer, maar ze staan nog steeds (geloof ik) op mijn IPod. Ik heb de afleveringen beluisterd, 's avonds laat in bed, of 's morgens vroeg in auto of trein op weg naar mijn werk. De BBC heeft er een site van gemaakt die nog steeds te raadplegen is en waarvan de podcasts te downloaden zijn. In de Volkskrantserie las ik vandaag de afleveringen over de tweelingbrievenbus van de PTT, een maquette van de Bijlmer en over Loeki de Leeuw. Daarna overdacht ik welk voorwerp ik aan de lijst zou willen toevoegen. Het moest een niet al te voor de hand liggend voorwerp zijn, maar toch een dat in ieder geval voor mijn generatiegenoten herkenbaar en misschien wel iconisch zou kunnen zijn. Zo kwam ik uit bij Bazooka Joe. Via Bazooka Joe kwam ik bij Wesley Morse en zo (weer) bij de jaren twintig van de twintigste eeuw en bijbehorende verschijnselen als de Flapper Girls. Daarnaast ontdekte ik een verschijnsel waarvan ik nog nooit had gehoord: Tijuana Bibles.
Bazooka Joe
Bazooka Joe is de hoofdpersoon in een comic die als extraatje werd ingepakt bij elke Bazooka Bubble Gum van de Topps Chewing Gum Inc. uit New York die tot eind jaren veertig enkel gewone kauwgom (chewing gum) produceerde. Bazooka's waren grote, dikke rechthoekige en erg roze stukken bubbelgum die individueel werden verpakt. Mits je over de goede techniek beschikte, kon je uit het na vijf minuten smaakloze kauwsel een vuilroze bel blazen die dan soms plofte en je lippen (en soms je neus, je kin) bedekte met plakspul dat je met je vingers moeizaam moest verwijderen. Onder de verpakking zat steeds een kort verhaaltje (3 of 4, een heel enkele keer 5 plaatjes) over Bazooka Joe en zijn 'gang' op een stukje oliepapier.
De hoofdroslpeler, Bazooka Joe was een ietwat dommige tiener met ooglapje, die een clubje ietwat dommige teenagers om zich heen had verzameld. Samen waren ze goed in ietwat dommige grappen die ook toen al oudbakken waren. De bubblegums en dus de comics waren gericht op een publiek van zes- tot twaalfjarigen. Omdat die categorie natuurlijk voortdurend elk jaar van onderop ververst werd en van boven leeg liep, vond fabrikant Topps het geen probleem de grappen met een zekere regelmaat te herhalen. Waarom Bazooka Joe een ooglapje had, is nooit helemaal duidelijk geworden. Volgens de fabrikant waren beide ogen van Joe prima in orde en diende het lapje enkel om hem een aparte look te geven. Ze konden natuurlijk ook moeilijk toegeven dat hij zijn rechteroog was verloren bij het uiteenknappen van een al te grote bubblegum-bel.
De serie werd (net als ik) in 1954 geboren (al vierde het bedrijf de 50e verjaardag in 2003, maar dat zal die van de conceptie zijn geweest.) Wanneer ik mijn eerste en wanneer ik mijn laatste Bazooka Bubblegum kocht, weet ik niet meer. Ik hoorde bij de doelgroep, met misschien een iets te vroege start en waarschijnlijk een iets te vroeg einde, omdat het winkeltje waar ik ze kocht, het kruidenierszaakje van mevrouw Peters, voor mijn twaalfde verdween. Ik ben niet op zoek gegaan naar een andere winkel waar Bazooka's werden verkocht. Ik heb de stripjes ook nooit verzameld. Ik las ze, las vooral ook de aanbieding die in de rechteronderhoek zwart op wit vermeld stond, maar heb ook daar verder niets mee gedaan. Het zag er net zo onbetrouwbaar uit als de reclames die ik later tegenkwam in "De Lach" die ik op onbewaakte momenten leende uit de leesportefeuille waarop mijn ouders waren geabonneerd. Zo'n bril met röntgen-glazen! Van dat kaliber (maar aan de doelgroep aangepast) waren ook de aanbiedingen op de Bazooka Joe Comics.
In zijn andere, vooral eerdere, werk richtte Morse zich op een volwassener publiek. Hij tekende voor reclames, hij maakte of werkte mee aan een aantal stripjes voor tijdschriften en kranten en hield zich daarbij vooral bezig met de Beau Monde van die tijd: Flappers waren een geliefd onderwerp. Vrijgevochten vrouwen die de door de voorafgaande generatie bevochten vrijheid (o.a. vrouwenkiesrecht) vierden met kortere haren, kortere jurken en vrolijke, vaak nogal nerveus huppelige dansjes als de Charleston en de Black Bottom. De vrouwen rookten, dronken (het was de tijd van de prohibition) en gebruikten andere geestverruimende middelen. Hun seksuele moraal werd een stuk losser.
En, ook niet onbelangrijk, steeds meer vrouwen beschikten over o.a. een wasmachine en dus meer tijd!
